Meer geld in kas voor ‘mindere tijden’

Dat Nederland in Europa een van de landen is met de hoogste hypotheekschuld per huishouden (in totaal bijna 530 miljard!), is al langer bekend. De Nederlandsche Bank heeft onlangs bepaald, in het Overzicht Financiële Stabiliteit, dat banken meer geld in kas moeten houden om een eventuele huizenprijscorrectie op te vangen.

De berg hypotheekschulden van Nederland is hoog, maar de laatste tien jaar ook stabiel, ondanks de stijgende huizenprijzen van de laatste jaren. Die stabiliteit komt door diverse factoren, zoals de afschaffing van de aflossingsvrije hypotheek (sinds 2013), wanneer je gebruik wilt maken van de hypotheekrenteaftrek, of eigen extra aflossing van huiseigenaren. De automatische aflossing zorgt voor een steeds lagere schuld. Wanneer de huizenprijzen gaan dalen, zal het risico op ‘onder water staan’ ook lager worden.
Verder mogen hypotheken maximaal nog maar 100 procent van de woningwaarde bedragen.

Miljarden meer geld

De verwachting is dat de huizenprijzen op korte termijn niet zullen dalen. Toch heeft de Nederlandsche Bank banken opdracht gegeven vanaf 2020 te zorgen voor miljarden (de grootste banken dienen 3 miljard aan extra buffer aan te leggen) meer geld in kas voor als er wel een huizenprijscorrectie moet plaatsvinden. Hoewel er bij een eventuele huizenmarktcrisis niet verwacht wordt dat mensen massaal hun hypotheek niet meer kunnen betalen. Dat gebeurde tijdens de laatste crisis ook niet. Op grote schaal leidde die crisis niet tot groot verlies van banken. Dat komt ook doordat veel hypotheken door de NHG zijn gedekt.

Diepere ingreep

Grotere banken werken met eigen risicomodellen, waarmee ze voor een groot deel zelf bepalen hoeveel geld zij achterhouden als zij een hypotheek verstrekken. De afgelopen jaren zijn die buffers relatief steeds kleiner geworden, signaleert DNB. Om een minder groot risico te vormen, is het noodzakelijk extra geld achter de hand te houden.

Volgens DNB-president Klaas Knot grijpt een eventuele recessie in Nederland toch dieper in dan in omringende landen. Wanneer huizenprijzen dalen, gaan mensen meer geld uitgeven aan de hypotheek om ‘boven water’ te komen. Op andere uitgaven wordt dan tijdelijk ingeteerd, wat de economie niet ten goede komt. Knot pleit daarom voor een maximaal leenbedrag van 90 procent van de woningwaarde en dat de hypotheekrenteaftrek verder wordt afgebouwd.