Oorzaken hogere energierekening

Dat de energierekening dit jaar hoger uit zal vallen dan anders, is inmiddels alom bekend. In 2019 zijn de Nederlandse energietarieven met gemiddeld 12 tot 15 procent gestegen in vergelijking met vorig jaar. In andere Europese landen bedraagt de gemiddelde stijging maar 1 procent. Ben je nieuwsgierig naar welke factoren die prijzen op de nota nu zo opdrijven? Er zijn er verschillende te noemen.

Om te beginnen zijn hogere klimaatbelastingen, BTW, olie- en gasprijzen door de energiebedrijven doorberekend in de maandelijkse lasten. Volgens Energievergelijk bestaat 53 procent van de totale gaskosten, die Nederlandse huishoudens betalen, uit belastingen. Door de hoge belasting op gas (in geen enkel (Europees) land is dit aandeel zo groot) wil de overheid huiseigenaren stimuleren om te investeren in isolatie en duurzame verwarming.

In de praktijk

In de praktijk betalen huishoudens in 2019, bij gelijkblijvend verbruik, 61 euro meer aan belasting op stroom en 101 euro meer aan belasting op gas. De gestegen belastingtarieven met betrekking tot energie zijn de oorzaak van de prijsverhogingen bij gas. Bij elektriciteit is de hogere belasting het gevolg van een verlaging van de heffingskorting die geldt voor elektriciteitsaansluitingen. Huishoudens krijgen per 1 januari minder terug van de overheid. De leveringstarieven gingen ook omhoog.

Grootste tegenvaller

De regering heeft zich voor het berekenen van de energiekosten in Nederland voor 2019 gebaseerd op cijfers uit 2017. Die basis bestond uit een lager verbruik dan waarmee in 2018 is gerekend, waardoor de te verwachte energiekosten onterecht lager uitgevallen zijn. Dat de energiebelasting is gestegen, is niet de enige reden van de verhoogde rekening. De grootste tegenvallers zijn de energieprijzen. Olie is duurder geworden. Een mogelijke veroorzaker daarvan is de onrust in Venezuela en Iran. 

Ophef

De stijging van de energieprijzen in januari heeft geleid tot ophef in Den Haag. Het kabinet beloofde vorig jaar op Prinsjesdag dat bijna iedereen in Nederland in 2019 meer te besteden zou krijgen. Met de verhoogde energierekening komt die belofte op losse schroeven te staan. Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat vindt het vervelend dat de koopkracht van consumenten nu minder zeker is en erkent dat de overheid minder stellig had moeten zijn in uitspraken betreffende de energienota.

Desondanks stelt het Planbureau voor de Leefomgeving, een overheidsinstantie die zich bezighoudt met verwachtingen en berekeningen op het gebied van milieu, natuur en ruimte, dat het geen probleem is dat er bij de doorrekening van de klimaatplannen is uitgegaan van achterhaalde cijfers. Volgens de rekenmeesters maken de foute gegevens op de lange termijn tot 2030 bijna geen verschil.