Moeten we van het overbieden op woningen af?

Het is een lastige periode voor mensen die hun eerste huis willen kopen. Naast dat de gemiddelde huizenprijs gigantisch is opgelopen, hoor je steeds vaker verhalen van enorme overbiedingen. In grote steden gaat het soms zelfs over een ton. Dat is geld dat je moet hebben liggen en kan niet geleend worden met een hypotheek. Vandaar dat startende woningkopers het vaak afleggen tegen doorstromers en beleggers. De Nederlandsche Bank (DNB) wil onderzoeken of overbieden op woningen beperkt kan worden.

Onderzoek naar overbieden

De overbiedingen zijn volgens Olaf Sleijpen, directielid van DNB, een weerspiegeling van het probleem op de woningmarkt. Mensen zijn wanhopig en doen er alles aan om een huis te kunnen kopen, zelfs als dat betekent dat ze flink moeten overbieden. Een onderzoek naar overbiedingen moet aantonen welke opties er zijn om meer transparantie in de woningmarkt te creëren, zoals het stellen van een grens voor overbiedingen ten opzichte van de vraagprijs.

Bedragen bij overbieden steeds hoger

Uit een analyse van RTL Nieuws blijkt dat acht op de tien koopwoningen boven de vraagprijs wordt verkocht. In 2021 gaat het om 112.000 van de 140.000 verkochte koopwoningen. Gemiddeld werd per huis €10.500 overboden, maar dit verschilt enorm per provincie (en ook per stad of dorp). In Flevoland was dit namelijk gemiddeld €27.500. Dit zijn enorme bedragen vergeleken met vijf jaar geleden, waar het gemiddelde nog op €4.500 lag.

Welke maatregelen zijn nodig?

Volgens DNB is het toepassen van één maatregel niet voldoende. Er zijn een aantal opties die samen de woningmarkt weer een zetje in de goede richting kunnen geven. Zo kan het kabinet de hypotheekrenteaftrek en jubelton (€100.000 belastingvrije schenking van ouders) afschaffen. Deze regels waren namelijk bedoeld om de huizenmarkt te stimuleren na de crisis in 2008. Het kabinet is al bezig met het bouwen van nieuwe huizen, maar dit moet versneld worden. Daarnaast is het maximeren van overbiedingen een mogelijkheid om de kansengelijkheid op de huizenmarkt te vergroten.

Bij het invoeren van bovenstaande regels moet wel gezegd worden dat dit niet in één week, maand of zelfs jaar is gebeurd. Het zijn vergaande maatregelen die een grote impact zullen hebben op woningbezitters. De woningcrisis zal dus nog wel even duren, maar de start naar herstel is aanstaande.